دسته‌بندی نشده
اجزا و عناصر تشکیل دهنده ی حقوق دستمزد
اجزا و عناصر تشکیل دهنده ی حقوق دستمزد
1-مدت کار(ساعات کار):مطابق با ماده 51 قانون کار،ساعات کارزمانی است که کارگر،نیرو یا وقت خود را به منظور انجام کار در اختیار کارفرما قرار می‌دهد .به غیر از مواردی که در این قانون مستثنی شده است،ساعات کار کارگران در شبانه روز نباید از 8 ساعت تجاوز نماید.
نکته:طبق تبصره 1 ماده 51 قانون کار کارفرما با توافق کارکنان میتواند ساعات کار را در بعضی از روزهای هفته کمتر از میزان مقرر و در دیگر روز های هفته اضافه بر میزان تعیین شده (8 ساعت)تعیین کند مشروط برآنکه مجموع ساعات کار هر هفته از 44 ساعت تجاوز نکند.
نکته:طبق تبصره 2ماده 51 قانون کار در كارهاي كشاورزي كارفرما مي‌تواند با توافق كارگران نماينده يا نمايندگان قانوني آنان ساعات كار در شبانه روز با توجه به كار، عرف و‌فصول مختلف تنظيم نمايد.
نکته:ساعات کار در هر روز کاری معادل 8 ساعت،در هرهفته 44 ساعت،در هر ماه 220 ساعت است.
2-مزد(حقوق):مطابق با ماده 35 قانون کار مزد عبارت است از وجوه نقدی یا غیر نقدی و یا مجموع آن ها که در مقابل انجام کار به کارگر پرداخت می‌شود.شورای عالی کار همه ساله موظف است مطابق با ماده 41 قانون کارمیزان حداقل مزد کارگران را برای نقاط مختلف کشور و یا صنایع مختلف را با توجه به درصد تورمی که از طرف بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام می‌شود تعیین کند.
نکته: مطابق با ماده 34 قانون کارکلیه دریافت های قانونی کارگر که به اعتبار قرارداد کار اعم از مزد یا حقوق کمک عائله مندی،هزینه مسکن،خوار و بار،ایاب ذهاب،مزایای غیر نقدی،پاداش افزایش تولید،سود سالانه و نظایر آن ها دریافت می‌نمایند را حق السعی می‌نامند.
نکته:مطابق با ماده 35 قانون کار مزد عبارت است از وجوه نقدی یا غیر نقدی و با مجموع آنها که در مقابل انجام کار به کارگر پرداخت می‌شود.
نکته: مطابق با ماده 36 قانون کار مزد ثابت، عبارت است از مجموع مزد شغل و مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل.
نکته:کارفرمایان موظف هستند که در ازای انجام کار در ساعات تعیین شده به هیچ کارگری کمتر از حداقل مزد تعیین شده جدید پرداخت ننمایند و در صورت تخلف،ضامن تأدیه مابه التقاوت مزد پرداخت شده و حداقل مزد جدید می‌باشند.
3-پایه سنوات: مبلغی است که به صورت ماهیانه به حداقل حقوق کارگرانی که بیش از یک سال در یک کارگاه مشغول به کارباشند تعلق می‌گیرد.
نکته:پایه سنوات به کارکنانی پرداخت می‌گردد که دارای یک سال سابقه کار در یک کارگاه باشند.
نکته: مبلغ پایه سنوات هر ساله توسط شورای عالی کار تعیین می‌گردد و این مبلغ به صورت روزانه محاسبه و پرداخت می‌گردد در نتیجه مبلغ پرداختی به کارکنان در ماه های31 ،30 و 29 روزه متفاوت است.
4-حق جذب:مطابق با تبصره 2 ماده 18 دستورالعمل اجرایی طرح طبقه بندی مشاغل حق جذب مبلغی است برای جذب نیروی متخصص و به منظور کسری حقوق به پایه حقوق اضافه می‌شود.
نکته:مبلغ پرداختی بابت حق جذب توافقی بوده و با موافقت کارفرما با کارکنان پرداخت می‌شود.
5-حقوق پایه: حقوقی که به کارکنان با توجه به میزان تعیین شده در قانون کار و یا قراردادی که با قانون مغایرت نداشته باشد در ازای انجام فعالیت مشخص به صورت روزانه،هفتگی و یا ماهانه پرداخت می‌شود را حقوق پایه می‌گویند.
نکته: پایه حقوق+پایه سنوات سال های گذشته+حق جذب=حقوق پایه / حداقل حقوق(حقوق وزارت کار)=حقوق عادی
6-اضافه کاری:مطابق با ماده 59 قانون کار در شرایط عادی،ارجاع کاراضافی به کارگر با رعایت 3 شرط مجاز است:
الف)موافقت کارگر
ب)پرداخت 40%اضافه بر مزد هر ساعت کار عادی
ج)ساعات اضافه کار از 4 ساعت تجاوز نکند
نکته:مزایای رفاهی و انگیزه ای مانند حق اولاد حق مسکن و… در محاسبه اضافه کاری منظور نمی‌گردد.
نکته:نحوه ی محاسبه اضافه کاری:
1.4*ساعات اضافه کاری*220/حقوق پایه ماهانه=مبلغ قابل پرداخت بابت اضافه کار
نکته:مطابق با ماده 61 قانون کار ارجاع کار اضافی به کارگرانی که به کارهای خطرناک و سخت و زیان آور مشغول هستند ممنوع است.
7-حق مسکن و بن خوار و بار:هر دو از جمله مزایا رفاهی است که برای کارگران مشمول قانون کار در نظر گرفته شده است و پرداخت آن به صورت ماهانه به عهده ی کارفرما است. مبلغ آن هر ساله توسط شورای عالی کار اعلام می‌گردد.
نکته: بر اساس مصوب شورای عالی کار حق مسکن و خوار وبار برای تمامی ماه ها ی سال(31 روزه – 30 روزه -29 روزه) یکسان است اما در صورتی که کارکنان کارکرد کمتری در ماه داشته باشند(به طور مثال 25 روز) به نسبت تعداد روز های کارکرد باید پرداخت گردد.
8-مأموریت:مطابق با ماده 46قانون کار کارکنانی که مطابق با قرارداد یا موافقت های بعدی به مأموریت های خارج از خدمت اعزام می‌شوند مبلغی تحت عنوان حق مأموریت تعلق می‌گیرد که این مبلغ نباید کمتر از حقوق یا مزد روزانه شخص باشد و همچنین کارفرما مکلف به تأمین وسیله یا هزینه رفت وبرگشت این شخص است.
نکته: طبق تبصره ماده 46 قانون کار مأموریت به موردی اطلاق می‌شود که کارگر برای انجام کار حداقل 50 کیلومتراز محل کارگاه اصلی دور شود و یا ناگزیر باشد حداقل یک شب در محل مأموریت توقف نماید.
نکته:درمأموریت اضافه کاری محاسبه نمی‌شود ولی اگر کارمند در حین انجام مأموریت ساعاتی اضافه کار داشته باشد(مانند انبارگردانی )با پرداخت پاداش این اضافه کاری را می‌توانیم جبران کنیم.
9-پاداش افزایش تولید یا پاداش انگیزشی: مطابق با ماده 47 قانون کار به منظور ایجاد انگیزه برای تولید بیشتر و کیفیت بهتر و افزایش علاقه مندی کارکنان طرفین قرارداد دریافت و پرداخت پاداش را مطابق با آیین نامه پاداش افزایش تولید مورخ 26/09/1390 وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی را متعهد می‌شوند.
10-حق اولاد:حق اولاد در اصل کمک هزینه ای برای مخارج فرزندان بیمه شدگان است که مبلغ آن ضریبی از افزایش حداقل مزد روزانه است مطابق با ماده 87 قانون تأمین اجتماعی پرداخت کمک عائله‌مندی به عهده کارفرما می‌باشد و باید در موقع پرداخت مزد یا حقوق به بیمه شده پرداخت شود.
نکته:شرط اصلی پرداخت حق اولاد به کارکنان بیمه شده دارا بودن 720 روز(2سال) سابقه بیمه است وفرزند بیمه شده باید زیر 18 سال سن داشته باشد. نحوه ی محاسبه حق اولاد : تعداد فرزند*3*حداقل حقوق روزانه وزارت کار=مبلغ حق اولاد
نکته:اگر فرزند بیمه شده بالای 18 سال سن داشته باشد فقط در صورت محصل بودن و یا معلولیت مورد تأیید سازمان تامین اجتماعی به شخص بیمه شده حق اولاد تعلق می‌گیرد درغیر این صورت مشمول دریافت حق اولاد نمی‌باشد.
نکته:قانون محدودیتی در پرداخت حق اولاد تعیین نکرده و به تمام فرزندان بیمه شده حق اولاد تعلق می‌گیرد.
نکته:حق اولاد هم به پدر و هم به مادر تعلق می‌گیرد حتی اگر ازهم طلاق گرفته باشند و حتی اگر در یک کارگاه مشغول به کارباشند به هردوی آن ها تعلق می‌گیرد.
11-سایر مزایا:کمک هزینه هایی به منظور ایجاد رفاه حال کارکنان بیمه شده وجود دارد که میتواند از جانب کارفرما به کارکنان پرداخت شود مانند حق شیر،حق ایاب ذهاب،حق بدی آب و هوا،حق محرومیت از تسهیلات زندگی و…
12-جمعه کاری:مطابق با ماده62 قانون کار روز جمعه روز تعطیلی کارکنان با استفاده از مزد است ولی اگر کارگریا کارمند در این روز مشغول به کار شد(در صورتی که ساعات موظفی خود طی روز های ماه را پر کرده باشد)مشمول دریافت 40 % حقوق بیشتر نسبت به کارکرد در روز های عادی است.
نکته:در محاسبه جمعه کاری نرخ به صورت روزانه محاسبه می‌شود نه ساعتی بدین معنی است که اگر کارگر در روز جمعه حتی 2ساعت کارکرده باشد باید حقوق روز جمعه با نرخ 40 % برای کارگر محاسبه شود که متأسفانه این امر از سوی کارفرمایان محترم رعایت نمی‌شود و کارکرد پرسنل را معمولا به صورت ساعتی محاسبه می‌کنند.
13-تعطیل کاری:اگر کارگر به درخواست کارفرما در روز تعطیل کار کند از دستمزد تعطیل کاری برخوردار خواهد بود نرخ محاسبه تعطیل کاری نیز 40 % می‌باشد.
نکته:مطابق با ماده 63 قانون کار علاوه بر تعطیلات رسمی کشور،روز کارگر11اردیبهشت نیز جزء تعطیلات رسمی کارگران به حساب می‌آید.
نکته:کارگری که در روز جمعه مشغول به کار است و روز تعطیل دیگری در هفته طی ندارد کارکرد او مشمول محاسبه با نرخ 80% است زیرا هم مشمول دریافت جمعه کاری است و هم تعطیل کاری.
14-شب کاری:مطابق با ماده 58 قانون کار برای هر ساعت کار در شب تنها به کارگران غیر نوبتی ۳۵% اضافه بر مزد ساعت کار عادی تعلق می‌گیرد.
15-نوبت کاری:مطابق با ماده 55 قانون کار کار نوبتی عبارت است از کاری که در طول ماه گردش دارد به نحوی که نوبت های آن در صبح یا عصر یا شب واقع شود.مطابق با ماده 56 قانون کار کارگری که در طول ماه به طور نوبتی کار می‌کند و نوبت های کاری وی در صبح و عصر واقع شود 10% و چنانچه نوبت ها در صبح و عصر و شب قرار گیرد 15% و در صورتی که نوبت ها در صبح و شب یا عصر و شب واقع شود 22.5%علاوه بر مزد به عنوان فوق العاده نوبت کاری دریافت خواهد کرد.
نکته:منظور از کار صبح، کاری است ک حدفاصل 6صبح تا 2 بعد از ظهر، کار عصر کاری است که حدفاصل 2 بعد از ظهر تا 10 شب و کار شب کاری است که حد فاصل 10شب تا 6 صبح انجام می‌گیرد. منظور از کار دو شیفتی و سه شیفتی همین ساعات کار است.
نکته:کار نوبتی کاری است که کارکنان در یک ماه در چند نوبت مختلف کارکنند نه کاری که در ماه های مختلف به صورت نوبتی انجام شود.
16-کسری کار: هر گاه کارگر در انجام وظایف محوله قصور ورزد و یا آیین‌نامه‌های انضباطی کارگاه را پس از تذکرات کتبی نقض نماید کارفرما حق دارد در‌صورت اعلام نظر مثبت شورای اسلامی کار علاوه بر مطالبات و حقوق معوقه به نسبت هر سال سابقه کار معادل یک ماه آخرین حقوق کارگر را به‌عنوان “حق سنوات” به وی پرداخته و قرارداد کار را فسخ نماید.
در واحدهایی که فاقد شورای اسلامی کار هستند نظر مثبت انجمن صنفی لازم است. در هر مورد از موارد یاد شده اگر مساله با توافق حل نشد به هیئت تشخیص ارجاع و در صورت عدم حل اختلاف از طریق هیئت حل اختلاف رسیدگی و اقدام خواهد شد. در مدت رسیدگی مراجع حل اختلاف، قرارداد‌کار به حالت تعلیق در می‌آید.
نکته: موارد قصور و دستورالعمل ها و آیین نامه های انظباطی کارگاه ها به موجب مقرراتی است که با پیشنهاد شورای عالی کار به تصویب وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی خواهد رسید.
نکته:از عواملی که باعث بروز کسری کار می‌شود می‌توان تأخیر در ورود و تعجیل در خروج و یا مرخصی های کارکنان بیش از 2و نیم روز مرخصی استحقاقی را نام برد.
17-مساعده: به قسمتی از حقوق پرسنل اطلاق می گردد که قبل از موعد پرداخت حقوق، در صورت درخواست کارکنان پرداخت می گردد. لذا می بایست مبلغی را که به عنوان مساعده در ماه پرداخت شده است در پایان ماه و هنگام محاسبه حقوق و دستمزد از مبلغ حقوق کسر گردد.
نکته:کارفرما فقط در موارد ذیل میتواند از مزد کارگر برداشت نماید:
الف)موردی که قانون اجازه داده باشد.
ب)هنگامی که کارفرما به عنوان مساعده وجهی به کارگر داده باشد.
ج)اقساط وام هایی که کارفرما به کارگر داده است طبق ضوابط مربوطه.
د)چنانچه در اثر اشتباه محاسبه ،مبلغی اضافه پرداخت شده باشد.
ه)مال الاجاره خانه سازمانی که میزان آن با توافق طرفین تعیین گردیده است.
و)وجوهی که پرداخت آن از طرف کارگر برای خرید اجناس ضروری از شرکت تعاونی مصرف همان کارگاه تعهد شده است.
18-عیدی و پاداش پایان کار:کلیه کارگاه های مشمول قانون کارمکلفند به هر یک از کارکنان خود به نسبت یک سال کارمعادل 60روز آخرین مزد به عنوان عیدی و پاداش بپردازند مبلغ پرداختی از این بابت به هریک از کارکنان نبایستی از معادل 90 روز حداقل مزد روزانه قانونی تجاوز کند.
تبصره 1 – مبلغ پرداختی به کارکنانی که کمتر از 1 سال در کارگاه کار کرده‌اند باید به مأخذ 60 روز مزد و به نسبت ایام کارکرد در سال، محاسبه‌گردد. مبلغ پرداختی از این بابت برای هر ماه نباید از یک دوازدهم سقف تعیین شده موضوع ماده واحده این قانون تجاوز نماید
تبصره 2 – در کارگاههایی که مطابق رویه جاری کارگاه بیش از مبالغ فوق پرداخت می‌نمایند، عرف کارگاه معتبر خواهد بود
تبصره 3 – رسیدگی به اختلافات ناشی از اجرای این قانون در صلاحیت مراجع پیش‌بینی شده در فصل حل اختلافات قانون کار می‌باشد
تبصره 4 – این قانون از تاریخ تصویب لازم‌الاجرا بوده و جایگزین لایحه قانونی تأمین منافع کارگران مشمول قانون سهیم کردن در منافع کارگاههای‌صنعتی و تولیدی مصوب 1341 و لغو قوانین مصوب 1359.4.23 شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران می‌گردد
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و چهار تبصره در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ ششم اسفند ماه یک هزار و سیصد و هفتاد مجلس شورای اسلامی‌تصویب و در تاریخ 1370.12.6 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
نحوه ی محاسبه عیدی:تعداد روز های سال(365) /تعداد روزهای کارکرد بیمه شده*2*حقوق پایه=عیدی و پاداش پایان کار
19-سنوات پایان کار:مطابق با ماده 24 قانون کار در صورت خاتمه قرارداد-کار معین یا مدت موقت-کارفرما مکلف است به کارگری که مطابق قرارداد یک سال و یا بیشتر به کار اشتغال داشته است برای هرسال سابقه کاراعم از متوالی یا متناوب،براساس آخرین حقوق،مبلغی معادل یک ماه حقوق به عنوان مزایای پایان کار به وی پرداخت نماید.
نحوه ی محاسبه ی سنوات:تعداد روز های سال(365) /تعداد روز های کارکرد بیمه شده*حقوق پایه=سنوات پایان کار
20- انواع مرخصی:
الف)مرخصی استحقاقی:مطابق با ماده 64 قانون کار مرخصی استحقاقی سالانه کارکنان با استفاده از مزد و با احتساب 4 روز جمعه جمعا یک ماه است که به صورت ماهانه 2 ونیم روز در ماه که با هماهنگی کارفرما قابل اجرا است.
ب)مرخصی استحقاقی کارهای سخت وزیان آور: مطابق با ماده 65 قانون کارمرخصی کارکنانی که به مشاغل سخت و زیان آور اشتغال دارند 5 هفته می‌باشد.
ج)مرخصی حج واجب: مطابق با ماده 67 قانون کارهر کارگر یا کارمند حق دارد در تمام مدت کار خود فقط برای یک نوبت یک ماه به عنوان مرخصی استحقاقی یا مرخصی بدون حقوق استفاده نماید.
د)مرخصی کارگران فصلی:مطابق با ماده 68 قانون کار میزان مرخصی استحقاقی کارگران فصلی بر حسب ماه های کارکردشان تعیین می‌شود.
و)مرخصی فوت وازدواج:مطابق با ماده 73 قانون کار کلیه کارکنان در موارد ذیل حق برخورداری از 3 روز مرخصی با استفاده از مزد را دارند:1-ازدواج 2-فوت همسر ،پدر،مادر و فرزندان
ه)مرخصی استعلاجی: مرخصی است که اگر کارگر یا کارمند دچار بیماری شود که به تأیید سازمان تأمین اجتماعی برسد میتواند تا هر میزانی که سازمان تشخیص دهد استراحت کند و حقوق ایشان تا سه روز اول به عهده ی کارفرما و از روز چهارم به بعد به عهده ی سازمان تأمین اجتماعی است.
نکته:مرخصی استحقاقی قابل ذخیره گرفتن و انتقال به سال بعد است اما فقط 9 روز قابل ذخیره گرفتن و انتقال است.
نکته:در طول مرخصی استعلاجی حقوق طبق وزارت کار به شخص پرداخت می‌شود و پرداخت سایر مزایای غیر مشمول بیمه در طول استفاده شخص از مرخصی استعلاجی به عهده ی کارفرما است.
سند حسابداری حقوق و دستمزد
هزینه حقوق پایه ###
هزینه مسکن ###
هزینه خوار و بار ###
هزینه اولاد ###
هزینه اضافه کار ###
هزینه پاداش ###
هزینه مأموریت ###
شب کاری ###
نوبت کاری ###
جمعه کاری ###
تعطیل کاری ###
هزینه بیمه تأمین احتماعی(23%) ###
حقوق و دستمزد پرداختنی(پرسنل به تفکیک) ###
مساعده(پرسنل به تفکیک) ###
اقساط وام دریافتی کارکنان ###
مالیات بر حقوق کارکنان(اداره مالیات) ###
حق بیمه تأمین اجتماعی(30%) ###
نکته:بستانکاری پرسنل پس از کسر حق بیمه آن ها باید ثبت گردد.
حقوق و مزایای مشمول بیمه و مالیات حقوق:
